جشن جاوادنگی امردادگان

نویسنده : ابوالفضل نیکومرام

هفتم امرداد در گاهشمار ایران باستان روزی است که بی مرگی و جاودانگی جشن گرفته می شود.

جشنی مملو از نشاط و سرمستی برای ستایش و بزرگداشت منش، کُنش و خویش‌کاری امُرداد (فرشته جاودانگی) که در فضای باز ، زیر سقف بی انتهای آسمان و در دامن طبیعت سرسبز به دور از محوطه شهر انجام می شد.

جشن امردادگان،روزی که جاودانگی جشن گرفته می شود!

این جشن متعلق به امشاسپند امرداد است که در باورهای ایرانی ، نگهبان و سرپرست گیاهان و نباتات در جهان هستی بشمار می رود و همچنین مظهر و جلوه گر جاودانگی و تندرستی می باشد. ایرانیان باستان معتقد بودند که گرسنگی، مرگ و زیان توسط این فرشته از بین می رود؛ به همین دلیل برای نشان دادن پیروی خود و سپاسگزاری ،چنین روزی را جشن می گرفتند. نکته جالب این است ما ایرانیان برای هرکدام از جشن های دوازده گانه ایرانی گلی مخصوص به عنوان نماد داریم، که گل امرداد زنبق است.

اگر بخواهیم به جلوه های تداعی کننده این جشن اشاره کنیم تا تصور بهتری از آن در ذهنمان نقش ببندد می توانیم به درختان و مراتع سرسبز ، مزارع ، مرغزارها ، کوه ها، رودخانه ها ، رودها و تمامی نعمت ها و هدایای طبیعت به ما اشاره کرد، چرا که درون مایه اصلی و علت برگزاری این جشن شکرگزاری برای تمامی نعمت های ذکر شده است.

در چنین روزی، ایرانیان باستان به کنار چشمه و باغ و مزارع می رفتند و پس از برپایی شادی و جشن و سرور، به پرستش و نیایش خداوند می پرداختند. اینکه چگونه و به چه صورت مراسم انجام می شد اطلاعات زیادی در دسترس نیست اما امروزه ایرانیان با سرودخوانی و نیایش و سخنرانی ، این جشن باستانی را برگزار میکنند و آن را زنده نگاه می دارند.

بخوانیم از زبان خیام و ابوریحان

خیام در نوروز نامه اینگونه می نویسد:

مرداد ماه یعنی خاک، داد خویش بداد از برها ومیو های پخته که در وی به کمال رسد و نیز هوا در وی مانند غبار خاک باشد و این ماه میانه تابستان بود و قسمت او از آفتاب، مر برج اسد را باشد.

و همنین ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه چنین می نویسد:

مرداد ماه که روز هفتم آن مرداد روز است و آن روز را به انگیزه پیش آمدن دو نام با هم، جشن می‌گرفتند. معنای امرداد آن است که مرگ و نیستی نداشته باشد. امرداد فرشته‌ای است که به نگهداری جهان و آراستن غذاها و داروها که اصل آن از نباتات است و بر کنار کردن گرسنگی و زیان و بیماری‌ها می‌باشد، کارگزاری یافته است.

نکته پایانی

ممکن زمانی که میخواهیم به این جشن اشاره کنیم از آن با نام جشن مردادگان یاد کنیم که کاملا اشتباه است!

حرف «ا» برای نفی مرگ و نیستی به اول این واژه اضافه شده است و به عنوان صفت زوال ناپذیری و نامیرایی در وصف اهورامزدا استفاده می شد و زمانی که ما مردادگان می گوییم ، گویی داریم به مرگ و نابودی اشاره می کنیم و معنا و مفهوم آن را به طور کلی تغییر می دهیم!